Günümüz 2 boyutlu internet kavramının ötesine geçecek olan metaverse ile 3 boyutlu dijital bir evrene doğru ilerlemekteyiz. Günümüz teknolojileri bu geçişi karşılamak için yetersiz olsa da en geç 15-20 yıl içerisinde bu dünyanın içinde yaşıyor olacağız.
Blockchain, AR/VR teknolojileri ve NFT tabanlı sanat eserleri ile şu an karşımıza çıkan metaverse kavramını artık daha yakından duymaya başladık. Başta Facebook olmak üzere birçok şirket bu konu üzerinde yoğunlaşmakta. Peki tüm bunlara hâkim olsak bile metaverse kavramının ne kadar içindeyiz?
Metaverse kavramı ilk olarak 1992 yılında Neal Stephenson’ın Snow Crash romanından çıkmış olsa da aslında çok daha uzun zamandır bizimle. Temelleri 1974 yılında masa üstü rol yapma oyunu olarak çıkan Dungeons and Dragons, metaverse kavramının ilk başladığı noktadır, diyebiliriz. Sonrasında internetin hayatımıza girmesi ve 2 boyutlu text-base (yazı-tabanlı) oyunlar, 3D grafikler ve internetin popülerleşmesi. Hemen sonrasında devasa çok oyunculu çevrimiçi oyunların çıkışı ve blockchain teknolojisi ile 2017 yılında metaverse kavramının hayatımıza girmeye başlaması. Peki bu dünya nasıl inşa ediliyor?
Şu an için metaverse mimarisinin net bir tanımı olmasa da bu mimariyi tanımlamak için temelde üç katmandan bahsedebiliriz. Bunlar; ekosistem, etkileşim ve altyapıdır. Ekosistem; kullanıcıların oluşturduğu içerikleri, ekonomileri ve yapay zekayı içinde barındırır; bu da bizim Sanal Dünya dediğimiz kavramı ortaya koyar. Altyapı; blockchain ve depolamayı, sayısal gücü, iletişimi yani bizim Fiziksel Dünyamızı oluşturur. Bu Sanal ve Fiziksel Dünyaların kesişim kümesi ise etkileşimdir. Burada kullanıcı deneyimi, içerik oluşturma arayüzü ve en önemlisi dijital ikizlerimiz yer alır. Bu temeller üzerinden metaverse inşa edilmeye başlandı ve gelecek teknolojileri ile gelişmeye devam ediyor.
Blockchain tabanlı oyun firması olan Sandbox, 2020’de 2 milyon dolardan fazla yatırım aldı. Benzer şekilde çevrimiçi oyun platformu olan Roblox, 40 milyar dolardan fazla değere ulaştı. Facebook, VR cihaz üreticisi Oculus’u satın aldı ve geçtiğimiz günlerde ismini Meta olarak değiştirdi. Epic Games sadece metaverse inşa etmek için 1 milyar dolar topladığını iddia etti ve Sony Epic’i desteklemek için 200 milyon dolar yatırım yaptı.
Şu an oyun sektörü ağırlıklı bir pazar olarak görünse de çok da uzak olmayan bir gelecekte pek çok alanın metaverse’in radarına gireceğini söyleyebiliriz. Teknolojinin hem hayranlık veren hem de zaman mekân kavramlarına meydan okuyan tavrı önümüzdeki günlerde bizi birçok yeni deneyimle buluşturacak gibi duruyor.
Kaynaklar
Brave New Idea, MM ’21, October 20–24, 2021, Virtual Event, China
A Study on Metaverse Hype for Sustainable Growth
Jee Young Lee, Assistant Professor, Department of Software, SeoKyeong University
