Toplumsal yaşamı düzenleyen normlardan biri olan, kadınların ve erkeklerin hayatın her alanına eşit katılımlarını destekleyen cinsiyet eşitliği ile iş dünyasında kadının rolü giderek daha fazla şekilleniyor ve hem ülkemizde hem de dünyada kadın girişimci sayısı artıyor.
Üstelik, kadınların hem işlerini kurmalarında hem de yönetmeleri ve büyütmelerinde birçok teşvik ve destek de mevcut. Örneğin, Startupswatch verilerine göre, 2022 yılının ilk çeyreğinde her 4 yatırımdan biri kadın girişimcilerin kurduğu girişimlere yapıldı. Kadın girişimcilerin oranı ise özellikle pandemi dönemine denk gelen 2020 yılında yüzde 11’den yüzde 13’e yükseldi. Peki, kadın girişimciliği dünden bugüne hangi konumda?
Tarihe İzini Bırakmış Kadın Girişimciler
Kadın girişimciliğinin günümüzde bulunduğu konumu anlamak için tarihe kısa bir yolculuk yapalım. Amerika’da bilinen ilk kadın CEO olan Rebecca Lukens, Brandywine Iron Works and Nail Factory isimli fabrikanın yönetimini babasının ölümünün ardından devraldı ve iflasın eşiğinde olan şirketi büyük bir ikon haline getirdi. Lukens bu şekilde sanayi sektöründe kadınların da yerinin olabileceğini kanıtlamış oldu.
Bir diğer başarı örneği olan Madam CJ Walker, ciddi kafa derisi rahatsızlıklarından muzdarip siyahi bir kadındı. Milyoner bir saç bakımı girişimcisi ve Poro Şirketi’nin sahibi olan Annie Malone tanışan Walker, hem kendi sorununa çözüm buldu hem de ürünleri satmaya başladı. Ancak bunun yeterli olmadığına anlayan Walker, kendi saç bakım formüllerini oluşturarak pazarlamaya başladı. 1917 yılına gelindiğinde, Walker 20 bin kadının istihdamını sağlamıştı bile…
Behire Hakkı ise bizim coğrafyamızdaki kadın girişimciliğinin öncü isimlerinden biri. Kurduğu terzihane işletmesinde kadınlara hizmet vermesinin yanı sıra onlara eğitim de sunan Behire Hakkı, işletmenin kuruluşundan iki yıl sonra 60 öğrenciyi bünyesine katarak birçok kadını bu alanda cesaretlendirmişti.
Bunlar ve daha nice başarı örnekleri kadın girişimciliğinin tohumlarını attı ve iş dünyasında kadınların da erkeklerin olduğu kadar yeri olduğunu gösterdi. Yaşadıkları dönemlerin baskılayıcı şartlarını kabul etmeksizin ekonomik bağımsızlığını kazanmak ve bu yolda ilham vermek isteyen kadınlar, günümüzde de girişimcilik ruhuna sahip kadınlarımızın birer öncüsü aslında…
Kadın Girişimciliğinin Günümüzdeki Konumu
Elbette modern toplumda kadın girişimciliği artık çok daha ön planda yer alıyor. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 21 Kasım 2022’de başlattığı “İş Dünyasında Kadınlar, krizlerin ortasında amaca yönelik işletmeler kurmak” konulu yayınında, gelişmekte olan ülkelerden 21 kadının başarı hikâyesine yer verdi. Empretecprogramıyla girişimcilik kariyerlerini başlatan kadınların her birinin farklı öyküleri vardı.
Örneğin cinsiyetçi klişelerin üstesinden gelen Uneiza Ali Issufo, Mozambik’te bir inşaat şirketi olan ConsMoz’u kurarken işe kendini değiştirmekle başlaması gerektiğini biliyordu. Bu değişim ise elbette toplum tarafından dayatılan cinsiyet rollerini yıkmakla başlıyor. Bunun yanında kadınların ortak görüşlerinden diğer ikisi ise sosyal sorumluluk bilincine sahip olmak ve birbirlerini desteklemek olarak yer aldı. Tüm bu maddeler bir araya gelerek, içindeki girişimcilik ruhunu beslemek isteyen kadınların yol haritası oluyor.
Bugün dünya çapında yaklaşık 252 milyon kadın girişimci var, kadın girişimcilerin oranı ise son 20 yılda yüzde 114 arttı. Ancak bu hâlâ inovasyona büyük katkı sağlayan kadın girişimciliği için yeterli bir oran değil. Bu noktada ise kadın girişimcilere sağlanan teşvik ve destekler ön plana çıkıyor.
Kadın Girişimciliğine Destek
Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın sayısız bölgesinde kadın girişimcilere özel olarak hazırlanmış, girişimcilik faaliyetlerini teşvik edici destekler bulunuyor. Tüm bu destekler, kadınların iş dünyasına katılımlarını artırmak ve potansiyel güçlerinin farkında olmalarını sağlayarak onları kariyer girişimlerine hazırlamak, devamında ise büyümelerini desteklemek için sağlanıyor. Onlara yerel ve küresel pazarlarla bağlantı kurma fırsatları sunuluyor. Kadın girişimcilerin günümüzdeki oranını artırmak ve onları iş dünyasına daha fazla entegre edebilmek için sağlanan bu destekleri ve avantajları araştırabilir, belki de kariyer basamaklarını tırmanmaya başlamak için yeterli teşviki bulabilirsiniz.
